Bemoeizorg minimaliseert risico op schietpartijen

De dramatische schietpartij op 9 april in de Ridderhof in Alphen aan den Rijn heeft in de wereld, Nederland en de gemeente nog al wat losgemaakt. Iedereen vraagt zich af hoe het zover heeft kunnen komen en of het voorkomen had kunnen worden. Het ministerie van Justitie, de gemeente, instellingen binnen de GGZ en de Jeugdzorg zijn intern bezig met analyses van het schietincident, maar vooralsnog komen preventieve plannen mondjesmaat naar buiten.

PvdA raadslid Anthony Polychronakis uit Alphen aan den Rijn heeft echter wel een opvatting over de manier waarop de risico’s op dit soort incidenten te minimaliseren zijn. “ Laten we wel wezen”, zegt hij om te beginnen. “Bemoeizorg kan risico’s verkleinen, maar nooit helemaal voorkomen.”  Dat neemt niet weg dat hij vindt dat er wel lering uit het incident getrokken kan worden. “Zo is het natuurlijk opmerkelijk dat een jongen als de dader nog lid kon worden van een schietclub.” Hij had immers een verleden achter de rug dat hem als uiterst labiel kenmerkte, dat bleek onder meer uit zijn suïcidale karakter. Daarnaast was hij na een kortdurende opname onder meer aan de medicatie. Er was echter geen zicht op de manier waarop hij die gebruikte. In werkelijkheid bleek dat hij al lange tijd geen medicatie tegen waanideeën meer nam. “Wat wij ons zouden kunnen afvragen, is: hebben wij alles wel goed geregeld, moet het krijgen van een wapenvergunning geen check krijgen of iemand wel stabiel genoeg is? Nu is goed gedrag goed genoeg.”

Volgens Polychronakis zou meer bemoeizorg de risico’s op dit soort drama’s in elk geval kunnen minimaliseren. Hij ziet veel in ‘ambulante teams’ van psychiaters, psychologen, maatschappelijk werkers en verpleegkundigen die ingezet worden om psychiatrische patiënten zonder (gedwongen) opname hulpverlening aan huis te bieden om te voorkomen dat mensen uit het blikveld van de zorg verdwijnen. In zo’n team kan de informatie tussen de professionals uitgewisseld worden. Een team kan dan , als daar aanleiding toe is, signaleren of een patiënt de verkeerde kant op gaat.

Daarnaast meent hij dat het goed zou zijn om een ‘landelijke crisisdienst’ op te richten.  Tot slot waarschuwt hij voor de enorme groei in het aantal psychologische noodgevallen. Nederland is, door de uitvoering van de wet Bijzondere Opnemingen in Psychiatrische Ziekenhuizen (BOPZ), koploper in West-Europa wat het aantal separaties en dwangopnamen betreft. Deze wet regelt de Inbewaringstelling (IBS) en de Rechtelijke Machtiging (RM) van mensen met een psychiatrische stoornis die een gevaar voor zichzelf of voor hun omgeving vormen. “Voor de professionelen wordt het allemaal heel erg veel, het is doodeenvoudig heel druk op dit gebied”, zegt hij. Dat maakt de kans dat een patiënt door het oog van de naald gaat en als nog een nieuwe tragedie veroorzaakt groter. “Met dat risico moeten we leren leven. Een risicovrije samenleving bestaat niet.”