Bezwaar indienen tegen de AWBZ indicatie

Het indicatiebesluit AWBZ heeft vergaande gevolgen. Niet alleen voor hulpvrager, ook voor hulpen is het van groot belang. De intensiteit, duur en soort zorg, en de hoogte van de vergoeding hangen af van dit besluit en het beïnvloed dus welke hulp iemand inschakelt. We gaan er in principe vanuit dat het besluit zorgvuldig wordt gemaakt. Er zijn in elk geval genoeg (beleids) regels die dit zouden moeten waarborgen, waaronder de AWBZ zelf, het Zorgindicatiebesluit en het Besluit Zorgaanspraken AWBZ, diverse Beleidsregels AWBZ en de Indicatiewijzer van het CIZ die hierop gebaseerd is. Toch kan het voorkomen dat je het niet eens bent met (een deel van) het indicatiebesluit of dat het simpelweg onrechtvaardige gevolgen heeft.

Over dat laatste zegt het CIZ zegt in een citaat uit de Algemene wet bestuursrecht (waar de algemene regels voor bezwaar en beroep te vinden zijn): ‘Van een Beleidsregel dient te worden afgeweken als de Beleidsregel voor één of meerdere belanghebbenden gevolgen zou hebben, die vanwege bijzondere omstandigheden onevenredig zijn in verhouding tot de met de Beleidsregels te dienen doelen.’ Kortom: Ieder besluit moet ook redelijk zijn omdat de wet nooit alle gevallen dekt. Schiet een besluit zijn doel voorbij, dan kan je bezwaar indienen.

Waartegen bezwaar?

Als je het indicatiebesluit heb gekregen, kan je niet tegen alles wat erin staat bezwaar aantekenen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de ‘inhoud van het besluit’ en ‘de informatie bij het besluit’.

De belangrijkste aspecten van het besluit, met de grootste gevolgen, behoren tot de inhoud:

• De grondslag; is het gebaseerd op de juiste aandoening, beperking of handicap? Denk er wel aan dat de grondslag niet automatisch betekent dat je recht hebt op AWBZ zorg, andere factoren en persoonlijke omstandigheden spelen ook mee.
• De functie(s); krijg je het soort zorg dat je nodig hebt?
• Aantal uren zorg; krijg je genoeg zorg voor iedere functie?
• Geldigheidsduur van de indicatie; hoef je niet te snel opnieuw door de hele molen?
• De begindatum; krijg je de zorg bijtijds?

Naast deze inhoudelijke redenen, kan je ook bezwaar aantekenen als het CIZ om de een of andere reden geen of niet op tijd een indicatiebesluit heeft afgegeven. In principe moeten ze dat binnen zes weken na je aanvraag doen.

De ‘informatie’ bij het besluit, waar geen bezwaar tegen mogelijk is, kan toch belangrijk zijn, niet in de laatste plaats voor hulpen. De ‘leveringsvoorwaarde’ bij de functies Persoonlijke Verzorging, Verpleging en Begeleiding valt er bijvoorbeeld onder. Het CIZ geeft daarin advies of een hulpverlener alleen op vaste tijden hoeft te komen, op oproep basis beschikbaar moet zijn, of zelfs 24 uur aanwezig is. De ‘leveringsvorm’ (of je zorg via een PGB of Zorg in Natura ontvangt), wordt niet eens apart in overweging genomen door het CIZ, laat staan dat je er bezwaar tegen kan aantekenen. En ook tegen specifieke zorghandelingen of bepaalde dagprogramma’s (‘activiteiten’) die worden genoemd, is geen bezwaar mogelijk.

Hoe bezwaar maken?

Omdat het een overheidsinstantie betreft moet je aan wettelijke regels voldoen om recht te hebben op behandeling van je bezwaar. Buiten deze voorwaarden mag je zelf weten wat je opschrijft. Het is natuurlijk wel belangrijk je je punt helder en overtuigend maakt. Schakel daarom zo nodig (professionele) hulp in bij het opstellen.

• Schriftelijk; het bezwaar kan niet mondeling worden ingediend, alleen per post
• Naam, adres en handtekening; dit is verplicht voor alle soorten bezwaren
• Omschrijving van het indicatiebesluit; of stuur een kopie mee, dat is handiger
• Redenen en motivatie van je bezwaar; waarom ben je het er niet mee eens?
• Binnen zes weken; vanaf het moment dat het CIZ het besluit heeft opgestuurd

Het niet voldoen aan deze voorwaarden kan tot gevolg hebben dat het bezwaar niet-ontvankelijk wordt verklaard. Dat wil zeggen dat het niet in behandeling wordt genomen en er dus niets zal veranderen.

De afhandeling

Het CIZ zal een bevestiging sturen dat ze je bezwaar hebben ontvangen en in behandeling nemen. Ze kunnen je ook om aanvullende informatie vragen als je niet aan alle bovenstaande voorwaarden hebt voldaan. Vervolgens is dit de procedure:

• Een hoorzitting; je kan je bezwaar mondeling toelichten als je wil. Je mag zelfs nog nieuwe stukken aanleveren tot tien dagen voor deze hoorzitting.
• Advies van het College voor zorgverzekeringen (CVZ); dat gebeurt in praktijk altijd tenzij je bezwaar direct gegrond wordt verklaard (je krijgt meteen gelijk), juist niet-ontvankelijk is (je hebt niet aan de voorwaarden voldaan), of het College niet binnen 10 weken advies uitbrengt.
• Het CIZ neemt een beslissing en deelt die beslissing schriftelijk mee; de beslissing moet gemotiveerd zijn en er moet instaan hoe en bij welke instantie je beroep kan aantekenen.

De beslissing kan drie dingen betekenen:

• Je krijgt gelijk; het bezwaar is gegrond en het CIZ zal direct het nieuwe indicatiebesluit meesturen.
• Je krijgt deels gelijk; het bezwaar is ongegrond maar er is aan sommige bezwaren gehoor gegeven en het indicatiebesluit aangepast. Deze wijzigingen kunnen theoretisch ook in je nadeel uitpakken.
• Je krijgt geen gelijk; het bezwaar is ongegrond en het indicatiebesluit blijft zoals het was.

Het CIZ  zal proberen een beslissing te nemen binnen 6 weken nadat ze je bezwaarschrift hebben ontvangen. Als ze je gelijk geven lukt dat meestal wel maar soms duurt het langer, bijvoorbeeld als ze meer (medische) informatie moesten verzamelen. Ook als ze advies vragen aan het College voor zorgverzekeringen zal het meer tijd kosten. Het mag in ieder geval niet langer dan 21 weken zijn. In dat geval kan je direct naar de rechter (normaal alleen na de beslissing) omdat het niet nemen van een beslissing ook als een beslissing wordt gezien.

Stel je bent het niet eens met het ongegrond verklaren van je (volledige) bezwaar, dan kun je ervoor kiezen naar de rechter te stappen. De procedure voor het indienen van beroep en eventueel hoger beroep bij de rechter is echter een heel vakgebied op zich. Het gaat te ver hier uitgebreid op in te gaan. Als je eenmaal zo ver bent is het verstandig onafhankelijk juridisch advies in te winnen. De kosten voor het indienen van een beroep bij de rechter (griffierecht) komen meestal voor je eigen rekening.