Dement of… eh… vergeetachtig?
Het overkomt ons allemaal wel eens: je loopt naar de keuken om… ja, om wat eigenlijk? Je stond toch doelbewust op uit je stoel, je wilde iets halen, maar wat was dat ook al weer? Ben je nou gek of… hoe zit dat? Even niet weten wat je wilt doen, wat je net hebt gezegd, of waar je de huissleutel hebt neergelegd. Is dat het begin van ‘het einde’, zijn we op weg om dement te worden? Of hebben we gewoon ons hoofd er even niet bij en is er niets aan de hand? Waar ligt de grens tussen onschuldige vergeetachtigheid en de niet zo onschuldige dementie?
Naarmate we ouder worden, gaan onze hersenen langzamer werken. Dit kun je voorkomen door je hersenen elke dag opnieuw weer uit te dagen. Daar zijn hersenen dol op, uitdagingen! Heb je een baan waarbij je veel moet regelen, coördineren en organiseren, volg je daarnaast het nieuws regelmatig en lees je ook wel eens een boek, dan zijn je hersenen in hun element. Lekker druk en in de weer – helemaal goed! De kans dat je dan na je 60e jaar vergeetachtig wordt is dan een stuk kleiner. En als je al vergeetachtig zou worden, gaat dat heel wat langzamer dan bij mensen die hun hersenen letterlijk niet al te veel te doen geven. Eens even niet op de naam van iemand kunnen komen, of je boodschappenlijstje niet kunnen vinden, het kan ergerlijk zijn, maar is niet dramatisch.
Niet te genezen
Word je echter beginnend dement, dan kom je nooit meer op die naam. En komt dat lijstje niet meer boven water. Dementie is een ziekte, die helaas nog niet te genezen is. Hooguit te vertragen. Beginnende dementie moet dan ook zo snel mogelijk worden behandeld. Dat gebeurt meestal met medicijnen en een behandelplan. Het heeft geen zin om te denken dat het zo’n vaart niet loopt, dat het om een tijdelijke inzinking gaat… dat is je kop in het zand steken.
Daarom is het zaak dat jij als hulverlener bij je cliënten ziet of het om geheugenverlies gaat – al dan niet tijdelijk van aard – of om (beginnende) dementie. Juist iemand die regelmatig in contact staat met mensen die mogelijk beginnende of lichte dementie hebben, is goed in staat om niet een ‘momentopname’ te zien, maar een ‘doorlopend filmpje’. Jij weet vaak beter dan de kinderen of de directe omgeving van een oudere of het om onschuldige vergeetachtigheid gaat, of dat er een patroon is te ontdekken in die vergeetachtigheid. Is dat laatste het geval, dan kun je tijdig aan de bel trekken en wellicht de kwaliteit van iemands leven langer op peil houden. Daar is een wereld te winnen, vooral omdat dementie niet alleen vreselijk is voor de betrokkene zelf, maar ook een loodzware belasting is voor de directe omgeving van je cliënt.
Ik wil er wel aan toe voegen dat je als zorgverlener niet zomaar iemand kunt of mag diagnosticeren. Daarvoor heb je een psycholoog nodig. Daar zijn uitgebreide testen voor, die soms erg confronterend voor mensen kunnen zijn. En dan nog klopt de uitslag niet altijd met wat jij als zorgverlener ziet. Zo'n test is een momentopname en het hangt er van af of iemand een goede dag heeft of niet. Iemand kan zich ook heel goed voordoen op zo'n moment.
De verschijnselen die lijken op dementie kunnen ook wijzen op een depressie, of een delier.
Dus vind ik dat je voorzichtig moet zijn met het benoemen/interpreteren van dementie.
De V@VN geeft een cursus: De 3 D's: Dementie, depressie of delier.
Wij, mijn man en ik zijn 83 jaar en wonen nog op onszelf met PGB voor
een huishoudelijke hulp. Hoewel we beiden wel wat ouderdom kwalen
hebben, kunnen we ons wel redden zo. De computer en laptop brengen
ons veel afleiding en kennis. Ik ben schrijfster van mijn ervaringen
in het leven (oorlog herinneringen) en gedichten.en los alle puzzels op in kranten en en tijdschriften,dus laat mijn hersens werken Wat dementie
betreft, denk ik, dat ik toen ik jong was ook wel eens wat vergat,
vooral als ik veel aan mijn hoofd had, toen mijn 4 kinderen nog
klein waren. We leven zo gezond mogelijk, roken niet, we drinken
soms een wijntje omdat men zegt, dat het goed is voor de bloedvaten?
Verder nemen we dagelijks diverse vitamine en mineralen in tablet vorm in. Het Kruidvat vaart daar wel bij.We hebben nog veel plezier in het leven en in ons nu 21 nazaten.
Er zijn andere signalen buiten het vergeten van zaken zoals: deels van karakter veranderen, gedesorienteerd zijn, initiatiefloos worden, zich afhankelijk opstellen, met een starende blik in het oneindige kijken, woorden niet meer juist kunnen spellen, onrustig zijn, vergeten te eten. Het is goed ook deze zaken te beoordelen, want alleen geheugenverlies kan meerdere oorzaken hebben. Medicijnen helpen soms de ziekte tijdelijk te vertragen maar op een gegeven moment slaat de ziekte in heviger mate toe waardoor iemand ineens hulpbehoevend is. In de reguliere zorg zegt men dat de ziekte niet te genezen is. In de complementaire zorg wordt daar anders over gedacht. Zo gezond mogelijk eten en dagelijks bewegen schijnt de ziekte te vertragen. Dan moet je dan wel doen wanneer je nog niet dementerend bent, want anders vergeet je dat.
Vriendin van 83jaar is gediagnostiseerd met Alzheimer. Alleen zelf ontkent ze het. Ze vergeet te eten. Ze hield altijd van koken, maar ze geeft nu niets meer om eten. Er komt dagelijks iemand langs. Haar dochter komt 3 x per week en die doet heel veel. Er is maaltijdservice, maar ze is "heus niet gek". Er waren de laatste jaren al signalen dat ze niet meer wist hoe de TV werkte. De poezen uit de buurt, waren ineens haar poezen die ze al jaren had. Haar dochter woonde ineens ergens tegenover haar, maar ze zag haar nooit! Ze zit nooit iemand. Ze vergeet te eten. De kranten van de hele week liggen keurig gevouwen, ongelezen op een rijtje op tafel voor als iemand ze lezen wil! Ze herkent mij nog wel, maar ze verdwaalt als ze in de auto zit en het is onverantwoord dat ze nog auto rijdt, maar pak haar dat maar eens af. Iemand die nooit heeft gefietst, of gewandeld is dan gelijk afgesloten van de buitenwereld.
Het is triest om mee te maken!