Gevolgen van slaaptekort

Heb je wel eens stilgestaan dat je bijna een derde van je leven slaapt? Heerlijk! En zo jammer dat je terwijl je lekker slaapt, daar zo weinig van merkt… Dat moest niet mogen! Maar dat je lekker hebt geslapen, merk je heel goed de volgende ochtend. Je bent uitgerust en fit genoeg om een nieuwe dag tegemoet te treden.

Slapen is een noodzaak. Je lichaam moet rusten en je geest eveneens. Je hersenen blokkeren alle prikkels uit de omgeving, zodat je ongestoord kunt ontspannen. Je bewustzijnsniveau, je ademhaling en je hartslag zijn laag. Een deel van je hersenen wordt nu actief, ze zijn gericht op je herstel. En een bepaald type hersenen krimpt tijdens je slaap, waardoor er meer ruimte in je grijze massa ontstaat om schadelijke stoffen op te ruimten.

Dankzij je slaap onthoud je wat je die dag hebt geleerd. Gebrek aan slaap maakt je vergeetachtig. En door een slaaptekort kun je je minder concentreren. Wordt je spraakvermogen beïnvloed, je reactiesnelheid, besluitvaardigheid en je gevoel voor ruimte. Je wordt minder creatief en een stuk impulsiever. Na een of meer korte nachten gaat je lichaam compensatie zoeken. Zeker als je bij voortduring te weinig slaap krijgt.

Wat doet je lichaam? Dat gaat op zoek naar ‘troost’. Alcohol, drugs, cafeïne, eten. Je hongerhormoon dicteert je lijf en het is daarom niet verwonderlijk dat mensen die vaak slecht slapen een grotere kans op overgewicht en zelfs obesitas hebben. Niet kunnen slapen als gevolg van stress heeft ook nog eens een negatief effect op je immuunsysteem.

Hoe lang is genoeg?

Voldoende slaap heb je dus broodnodig! Het is van gezondheids- en zelfs levensbelang. Hoe lang moet je slapen om gezond weer op te staan? Dat verschilt per persoon. Vaak wordt 8 uur als gemiddelde aangehouden. Maar experts geven aan dat je ‘ergens’ tussen de 6 en 9 uur slaap nodig kunt hebben. De kwaliteit van je slaap is natuurlijk ook belangrijk. De eerste uren zijn het belangrijkst, maar daarmee ben je nog niet voldoende uitgerust. Luister naar je lijf, want dat weet het eigenlijk het beste.

Word je elke morgen spontaan wakker als je wakker moet worden? Dan heb je lekker geslapen. Heb je echt de wekker nodig, met sluimerfunctie, en kom je maar moeizaam op gang, moet je per se koffiedrinken ’s morgens en raak je gauw prikkelbaar, heb je bijna zeker een slaaptekort.

Mensen die in wisseldiensten werken, hebben vaak problemen met in slaap vallen. Schaapjes tellen en warme melk helpen niet meer. Een lichaam heeft regelmaat nodig en die is in wisseldiensten vaak afwezig. Zeker als er avond en/of nachtdiensten bij zitten. Een grote fout die mensen dan vaak maken is om op hun vrije dag eens lekker uit te slapen. Een gat in de dag. Nee, zeggen de deskundigen, je zou hooguit anderhalf uur extra mogen slapen, zo lang duurt één slaapcyclus. Wie veel langer uitslaapt, gooit zijn lichaam nog meer in de war.

Hoe komt het dan, dat we graag wél een gat in de dag willen slapen? Daar komt weer die onregelmatigheid om de hoek kijken. Hoe onregelmatiger je leeft, des te lastiger is het om goed en gezond te slapen. Misschien kun je je werktijden niet zomaar veranderen, maar lukt het je wel om tijdens je dagdiensten een zekere regelmaat aan te houden. Zeker proberen, je voelt je er een stuk beter door!