Halvering mantelzorgers

Mantelzorgers… we kunnen niet zonder! Een open deur, ja, en hier volgt er nog eentje: over 20 jaar is het aantal mantelzorgers gehalveerd. Dat is de conclusie van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een gezamenlijk onderzoek. Oeps, verslikking… gezamenlijk onderzoek… heb je daar ónderzoek voor nodig?

Een blind paard kan zien dat als de bevolking vergrijst er a) meer mantelzorgers nodig zijn en b) het aantal mantelzorgers afneemt omdat mantelzorgers nu voornamelijk 50plussers zijn. Tussen de 50 en 75 jaar, om precies te zijn. Waarom moet je dan nog onderzoek doen?

De druk op mantelzorgers wordt steeds groter, constateren de onderzoekers. Ammehoela, dat was 25 jaar geleden ook al zo. Toen ‘mantelzorgden’ ik en mijn zussen, allemaal fulltime werkend, voor mijn terminaal zieke moeder die graag thuis wilde sterven. Niet dat we in de buurt woonden… nee, we moesten er alledrie minstens 80 km voor rijden. Toch, met een strak schema de mantelzorg geregeld. We liepen op ons tandvlees… En waren geen van drieën 50plus… wel alle drie in wisseldiensten werkend.

Mantelzorgers zijn van levensbelang voor mensen die nog thuis wonen, maar te oud of te ziek zijn om alles nog zelf te kunnen doen. Mantelzorg moet, want als alles wordt geprofessionaliseerd, verdwijnt een deel emotionele betrokkenheid. Met alle respect voor zorgverleners aan huis, maar “eigen”, of goede vrienden of buren, dat betekent toch iets méér…

Wat zeggen deze twee planbureaus ook nog: ze komen eind van het jaar met aanbevelingen. Ik neem aan dat die gaan over hoe dit probleem kan worden getackeld. Nou ja, probleem. Er zijn nu nog 15 potentiële mantelzorgers per 85plusser. In 1975 waren het er nog 30 per hoogbejaarde. En naar verwachting tegen 2040 nog maar 6. Potentieel, dus wellicht niet allemaal bereid…

Goed, zij noemen het een probleem (moet ook wel als je daar met twee bureaus een meerjarig onderzoek naar doet), dus het is een probleem. Ja toch? Zou onze minister van Gezondheidszorg al zenuwachtig lopen ijsberen wat die aanbevelingen zouden kunnen inhouden? Want ja, je wil geen nare verrassingen, toch?

Het hoeft helemaal niet zo lang te duren, om met aanbevelingen te komen. Wat dachten we van deze: mensen jonger dan 50 inschakelen. Ja, maar… Oh, maar dat gaat best goed hoor, zie boven. Bovendien zul je meemaken dat er dan heel veel mensen tussen de 40 en 50 jaar zijn, die geen baan (meer) hebben en niet zo gauw (meer) aan de bak komen. Lukt nu al bijna niet, en dat wordt alleen maar erger… Vrijwilliger worden in de zorg, paar keer per week een paar uur, kan dan een mooie invulling zijn voor een aantal van hen.

Andere aanbeveling: jonge werklozen nu – en straks – basisscholing geven op het gebied van mantelzorg en hen laten uitwaaieren over de gemeente. Ze doen (extra) werkervaring op, er zit geen groot gat in hun cv en het werk geeft nog voldoening ook. Mag je 5 à 8 uur per week vragen van hen? Ik vind van wel. De maatschappij, dat zijn we allemaal toch?