Het taboe seks in de gehandicaptenzorg
Seks en de zorg. Een combinatie waar veel mensen, en zorgmedewerkers, liever niet over praten. Toch zijn cliënten ook maar gewoon mensen, met hun gedachten en behoeften. Natuurlijk is de beheersing door sommige cliënten niet even subtiel, maar het is aan zorgmedewerkers om dit serieus te nemen en op een professionele manier aan te pakken. Maar de vraag blijft natuurlijk hoe. Voorlichting? Straffen?
Het straffen van uitingen met betrekking tot seksuele behoefte lijkt in ieder geval niet de oplossing. De zorgbehoevende heeft aan een straf, zonder uitleg, totaal geen boodschap. Want hoe moet hij nu weten wat hij precies verkeerd doet en waarom dat verkeerd zou zijn op die manier, of op die plaats.
Voorlichting lijkt een betere oplossing. Maar ook hier is de vraag, hoe? Wij hebben veel over seks geleerd door erover te praten op school, met vrienden en met onze ouders. Voor zorgbehoevenden, zoals mensen met een verstandelijke beperking, is praten over seks helemaal niet zo vanzelfsprekend.
Seksuele voorlichting in de verstandelijk gehandicaptenzorg blijkt vooral repressief (onderdrukkend). Die voorlichting is vooral bedoeld om gedrag te voorkomen dat te ver gaat. Onlangs adviseerde Ineke van der Vlug van kenniscentrum Rutger op een symposium over het Down syndroom om te checken wat cliënten weten in plaats van voorlichting als een ‘hete aardappel’ door te duwen. Goede voorlichting, gebaseerd op wat cliënten al weten, is van groot belang. En als er dan voorlichting wordt gegeven, blijkt overschatting nog wel eens een probleem te zijn. Wat voor een professional als heel normaal beschouwd wordt, kan voor een cliënt totaal nieuw of onbekend zijn.
Natuurlijk is er het internet. Waarbij het opzoeken van informatie over seks heel toegankelijk is. Maar je kunt jezelf wel afvragen of deze informatie wel een realistisch beeld geeft van de werkelijkheid. Zo staat het internet bijvoorbeeld vol met vrouwonvriendelijke pornografie. Seksuoloog Floris bottinga merkt in zijn werk de irrealiteit van seks op internet. Zo vragen jongen met een beperking zich bijvoorbeeld af waarom hun penis niet net zo goed is als in dat ene filmpje op internet.
Internet dus niet. Maar wat wel? Project SEAD (Sexual Education for Adults with Disabilities) is een internationaal project dat zich voor dit onderwerp inzet. Zij bespreken 4 handvatten voor seksuele voorlichting bij zorgbehoevenden. Ten eerste is het belangrijk om de voorlichting aan te passen op het individu. Daarbij dient rekening gehouden te worden met het niveau, vaardigheden en functioneren van de cliënt. Ten tweede is het belangrijk om de uitleg concreet en visueel te maken. Cliënten onthouden beelden veel beter dan woorden. Als derde is variatie in werkvormen belangrijk. Zoals foto’s, tekeningen, computeranimatie, of het gebruik van voorwerpen zoals een kunstpenis. Als laatste raadt Project SEAD aan om met thema’s te werken, bijvoorbeeld elke week een ander thema zoals homoseksualiteit, hygiëne etc. Deze thema’s moeten ook weer afgesteld worden op de (behoeften van) de cliënt.
Wij zijn heel benieuwd naar jullie ervaringen. Hoe gaan jullie om met het onderwerp? Bespreken jullie het onderwerp? En op welke manier?
Met meer dan 5000 vacatures vind je altijd werk bij jou in de buurt. Meld je gratis aan en ga direct op zoek!
Een alleen wonende cliënt met een licht verstandelijke beperking van 56 jaar oud gaf te kennen dat hij behoefte had aan intimiteit en seksuele verlangens. Vervolgens is contact gelegd met stichting SAR (stichting alternatieve relatie bemiddeling.) Middels een intake gesprek is zijn vraag in kaart gebracht. Vervolgens kreeg hij 1 maal per 6 weken op afspraak een integere dame op bezoek.
Er woont bij ons aan de overkant een vrouw alleen en die heeft 2 geestelijk gehandicapte zonen, bij 1 zoon die Down heeft slaap ze in 1 bed. Nu wordt verteld dat ze hem ook helpt bij zijn seksuele behoefte. Ik heb toen gezegd dat ik daar helemaal geen moeite mee heb, daar keken mensen mij raar op aan. Maar waarom niet, beter als dat hij een ander zal lastig vallen, toch? Of ben ik te ruim denkend? Ze doet er toch voor de rest niemand kwaad mee.
Kijk eens op onderstaande website!
http://www.deultiemezorg.nl/
Er is nog zo'n bureau, ik weet de naam even niet meer. Ik vergeet nooit meer het verhaal van een cliënt die voorlichting had gehad over het omdoen van een condoom, waarbij een banaan als voorbeeld was gebruikt. Toen partner langs zou komen lag er netjes een banaan op het nachtkastje!
wat ik hiervan begrijp is dat er enkel mensen schijnen te zijn met een geestelijke achterstand, die RECHT hebben op sex. ER zijn hele gewone mensen met een prima verstand, die graag weer eens intiem kontakt wensen om zich weer even mens te voelen... ondanks hun ziekte of aandoening. Al was het maar een streling of een aai. ik ben een normaal mens , met parkinson, 5 eigen bedrijven gehad en 3x gescheiden. ik ben geen syrier, doch een bedachtzame hollander.. ik krijg hier een gevoel van eenzaamheid door.. op deze site.
Ik heb eens met een groep zorgenkinderen meegedraaid op zomerkamp.
Daar waren overdag en snachts 2 mensen met downssyndroom bezig jongen en meisje. Gelukkig was het meisje al voorbehoedt met de prikpil! Maar het gaf mij toch de les dat hun ook behoefte hebben aan sex. Tja waarom niet?
Ik heb ze 15 min de tijd gegeven vooraleer ik naar de hoofdleiding ging want anders komen er anderen medevakantiegangers ook kijken hoe het moet en dan is het hek helemaal van de dam.