Re-integratie via de overheid

Dat je een AWBZ uitkering krijgt betekent nog niet dat je uitgeschakeld bent. Als je bij bepaalde taken hulp krijgt of voor sommige lichamelijke beperkingen zorg nodig hebt, kan je op andere gebieden minstens even productief zijn als ieder ander. En wie gedeeltelijk arbeidsongeschikt is wil misschien voor een ander deel juist heel graag werken.

Aan de andere kant is het vaak moeilijk om passend werk te vinden, voelen sommige mensen zich gedwongen werk te doen dat ze eigenlijk niet goed aan kunnen en is de maatschappij niet altijd even tolerant (meer) voor wie niet volledig mee kan draaien in het arbeidsproces.

De overheid heeft op nationaal en gemeentelijk niveau diverse maatregelen paraat om re-integratie voor (gedeeltelijk) arbeidsongeschikten te stimuleren. Sommige maatregelen zijn er duidelijk op gericht je te dwingen iets te doen, anderen bieden vooral mogelijkheden voor wie graag wil maar niet goed weet hoe. In beide gevallen is het belangrijk om te weten wat er mogelijk is.

Re-integratie via de overheid is mogelijk in de volgende drie situaties:

• Vanuit een uitkering; je krijgt bijvoorbeeld een WW of WAO uitkering en je wil of moet (deels) weer aan de slag.
• Op het moment dat je ziek wordt of je vanwege een handicap je werk niet meer kan doen; er kan dan ander, passender werk wordt gevonden
• Als je zelf besluit weer te willen werken; dat kan als ‘herintreder’ maar ook als je door omstandigheden niet werkte

Als je in een van deze categorieën valt, moet je naar de juiste instantie toe. Dat is in principe het UWV of de gemeente. Sommige werkgevers hebben er voor gekozen zelf voorzieningen voor arbeidsongeschiktheid van hun medewerkers te treffen, buiten het UWV om. In die gevallen is het bedrijf verantwoordelijk voor je re-integratie.

UWV

Het UWV begeleidt je als je een van de volgende uitkeringen ontvangt:

• Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA);
• Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen (WAO);
• Wet arbeidsongeschiktheidsverzekering zelfstandigen (WAZ);
• Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wajong);
• Werkloosheidswet (WW);
• Ziektewet (ZW).

Afhankelijk van je situatie krijg je bij het UWV een arbeidsdeskundige of een werkcoach toegewezen die samen met jou een plan opstelt. Dat zal er meestal uit bestaan dat een re-integratiebedrijf in wordt geschakeld dat bekend is met jouw vakgebied. Omdat die re-integratiebedrijven soms erg specialistisch zijn, kun je in ook direct met hen een traject afspreken. Als het UWV hier mee instemt, betalen zij de rekening. Dit laatste is alleen mogelijk als je een WW, WIA, WAO, WAZ of Wajong uitkering ontvangt.

Gemeente

In de volgende gevallen is de gemeente verantwoordelijk:

• Je krijgt een uitkering via de Wet werk en bijstand (WWB);
• Of de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ);
• Of de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW);
• Of via het Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz);
• Of op basis van de Algemene Nabestaandenwet (Anw).
• Je hebt geen uitkering maar wil wel weer aan het werk.

Ook de gemeente kan als het nodig is een re-integratiebedrijf inschakelen maar wat ze precies zullen doen zal per gemeente verschillen. Je kan daarvoor het beste met je eigen gemeente contact op nemen. Ze kunnen je bijvoorbeeld aan vrijwilligerswerk helpen om weer te wennen aan werken, intensieve begeleiding aanbieden, gemeentes kunnnen je tijdelijk zelf in dienst nemen om ervaring op te doen (en voor hen te werken uiteraard) en scholing of een combinatie van school en werk voorstellen.

Hulp bij het vinden werk

Als je zelf hulp zoekt om een passende baan is de overheid daar natuurlijk bij gebaat; je gaat dan weer belasting betalen en/of bent niet (volledig) aangewezen op financiele hulp. Dus zelfs als je niet per se moet, zijn er diverse maatregelen die het je wel makkelijker maken als je zelf graag aan de slag wil.

• Financiele voordelen werkgevers

Een bedrijf mag jongeren met een Wajong uitkering die niet volledig kunnen meedraaien, soms minder dan het minimumloon betalen. Het UWV vult het salaris dan aan met een uitkering. Daarnaast kan het UWV een bedrijf compenseren als het een (gedeeltelijk) arbeidsongeschikte werknemer in dienst neemt die binnen vijf jaar langdurig ziek wordt.

• Hulp op de werkvloer

Om de re-integratie soepel te laten verlopen, kunnen werkgever en werknemer hulp krijgen via het UWV. Zo kan er een proefperiode worden afgesproken met behoud van uitkering, zijn er subsidies beschikbaar voor het aanpassen van de werkplek en kan een jobcoach jullie eventueel begeleiden.

• Aantrekkelijk maken om te werken

Een aantal maatregelen moet de stap om te gaan werken makkelijker en minder risicovol maken. Je kan een aanvulling krijgen uit de WIA of Wajong zodat werken meer oplevert dan alleen een uitkering, je kunt begeleiding of zelfs starterskrediet krijgen als je een eigen bedrijf wil beginnen en je uitkering loopt door als je een baan zoekt, ook in de oriëntatiefase. We hebben het hier in een eerder bericht over gehad.

• Bijzonder werk

Tenslotte kunnen er maatregelen worden getroffen om het werk aan te passen aan je kwaliteiten. Dat kan met steun van een begeleider bij een bestaande werkplek of via een zogeheten sociale werkvoorziening.