Strijd tegen Ebola – kwestie van heel veel geld

Foto: Flickr/EU Humanitarian Aid (CC)

In de strijd tegen het Ebola virus moet vooral veel geld worden ingezet. Heel veel geld. Geld om de getroffen mensen te helpen, geld voor preventie, voor materiaal en medicijnen, voor de logistiek, voor vaccins, geld om de gezondheidswerkers te betalen… Geld, geld, geld!

Intussen zijn enkele grote farmaceutische bedrijven druk in de weer om een goed vaccin te ontwikkelen. En je mag het niet zeggen natuurlijk, maar zo’n klus kan het bedrijf met het eerste redelijk goede vaccin veel geld in het laatje brengen. Ik vermoed daarom dat er in de verschillende laboratoria overuren worden gedraaid.

De redactie van de website Science Insider, van het blad Science over wetenschapsbeleid, heeft de hand weten te leggen op gelekte documenten uit een onlangs gehouden bijeenkomst van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). Daaruit blijkt dat een vaccin er nog lang niet is en dat Ebola welig verder kan tieren. GlaxoSmithKline (GSK) is het verst met de ontwikkeling van een vaccin, zo melden de stukken. Begin 2015 kunnen zij beginnen met tests in West-Afrika. Een studie in Liberia zal 12.000 mensen omvatten, van wie de helft een vaccin krijgt, en de andere helft een placebo… Het lijkt me een uiterst vreemde gewaarwording om een placebo vaccin te hebben gekregen en dan Ebola op te lopen. Sta je toch raar te kijken… Tegelijk met het onderzoek in Liberia begint er ook een onderzoek in Sierra Leone, waar niemand een placebo krijgt – gelukkig. Het onderzoek wordt gehouden onder hulpverleners die op verschillende momenten worden gevaccineerd, waardoor de onderzoekers de onderlinge besmettingsgraad kunnen vergelijken.

Veel mensen vinden testen van medicijnen op (zieke) mensen ethisch niet verantwoord. Het middel kan erger zijn dan de kwaal (bijwerkingen), je schept verwachtingen die misschien niet kunnen worden waargemaakt en degenen die een placebo krijgen, zijn helemaal in de aap gelogeerd. In dit geval gaat het om een vaccin, om een epidemie tegen te gaan waaraan 70% van de besmette mensen overlijdt, en die volgens de WHO in januari 2015 al meer dan 1 miljoen mensen treft. Het cumulerende effect gaat in een razend tempo en cumuleert lekker door… Misschien dat ethiek en praktijk in dit geval maar hand in hand moeten gaan. Elk mensenleven dat kan worden gered, is er één.

De productie van 27 miljoen vaccins gaat volgens een Noors instituut ongeveer 50 miljoen euro kosten. De inentingscampagne zal nog eens 50 miljoen vergen. De donorclub van westerse landen zal deze kosten voor zijn rekening moeten nemen, want West-Afrika kan dat geld niet opbrengen. Hoeveel de behandeling van de al besmette mensen kost, weet niemand. Wel is bekend dat de economische schade die de Ebola-epidemie veroorzaakt tot eind 2015 oploopt tot 25,7 miljard. Dat zegt de Wereldbank, die daar aan toevoegt dat die schade had kunnen worden voorkomen als er voldoende was geïnvesteerd in degelijke gezondheidszorg in de getroffen landen…